October 20, 2017
De schier onoplosbare moeilijkheden van humane zelfdoding
In de NRC van afgelopen zaterdag stond een boeiend artikel over zelfdoding. Er zijn nogal wat mensen die op humane wijze een eind aan hun leven willen maken. We hebben het niet over de wanhopige eenzame heimelijke zelfdoding, nee, dit gaat over levensbeëindiging in gesprek met de mensen die van je houden. De vraag is: hoe doe je dat?
Boudewijn Chabot en Stella Braam beschrijven in het boek ‘Uitweg’ een aantal haalbare methodes, maar ze geven geen adressen waar je de aanbevolen spullen kunt krijgen. Daarvoor moet je in het ‘Peaceful Pill Handbook’ van de Australische arts Philip Nitschke kijken. Die geeft concrete informatie met mailadressen en verkoopadressen in onder andere China, Peru en Mexico. Mensen die hun dood zelf willen regelen zoeken vaak contact met de NVVE, of Stichting De Einder en dan krijgen ze de relevante informatie afkomstig uit The Peaceful Pill Handbook. Er komt een Nederlandse vertaling.
Dodelijk middel
Het opvallende aan dit artikel is dat de journalist, Enzo Steenbergen, naar Peru is afgereisd om ter plekke het spul te gaan kopen. Dat lukt bij een dierenwinkel. Maar hij komt ook winkeliers tegen die schrikken als ze horen dat hun winkel genoemd wordt in Nitschkes boek als een goed adres voor een dodelijk middel.
In Nederland wordt het meest gebruik gemaakt van een mailadres in China. Niemand weet wie daar achter zit of wat er door die hoofden heen gaat als ze weer een Birthday Card van een half A4-formaat gevuld met 12 of 14 gram van het poeder naar Nederland sturen.
De angst dat ze iets onwerkzaams sturen lijkt mij ongegrond want je betaalt 400 dollar voor iets dat ongeveer 80 cent kost. Je zou wel gek zijn als je zo’n handeltje gaat verpesten door kristalsuiker te sturen. Die twijfel of je het goede spul hebt is lastig en valt niet makkelijk op te lossen, denkt men, want het gaat om een illegaal geïmporteerd medicijn, en niemand mag het voor je testen. Ik heb daar wel een oplossing voor: even proeven met een natte vinger, nee, dan val je niet meteen dood neer, als het intens bitter is dan zit je goed: dat is barbituraat. Een andere test is een heel klein beetje nemen en zien of je in slaap valt. Zo ja, dan bingo.
Steenbergen beschrijft een zelfdoding met poeder uit China. Wat mij erg meeviel was de houding van de autoriteiten wanneer je als familielid na het overlijden eerlijk meldt wat er gebeurd is. Het is echt niet zo dat je maar eens moet zien te bewijzen dat je je moeder NIET hebt omgebracht.
Verzwegen
In het artikel wordt de aard van het gebruikte poeder opzettelijk verzwegen. Er staat wel dat het om dezelfde stof gaat die Nederlandse artsen gebruiken bij euthanasie. Dat wil zeggen een ouderwets slaapmiddel dat we niet meer gebruiken juist omdat je jezelf er mee kunt ombrengen. In overdosering geeft het ademstilstand. Het is een zachte dood, ik sta er nogal eens bij.
Maar dit niet erg zinvolle verzwijgen komt voort uit een wel erg zinvolle angst voor onterechte suicides. Bij alles wat je publicitair onderneemt rond het onderwerp van humane zelfdoding zijn er twee schier onoplosbare moeilijkheden. De eerste is dat de wegen die je aangeeft verstopt dreigen te raken zodra iedereen er weet van heeft. Die Peruaanse winkelier zal best twee of drie keer per week wat spul willen verkopen, maar als het er tweehonderd per dag worden? De Coöperatie Laatste Wil heeft onlangs nog eens laten zien hoe snel zo’n verstopping kan optreden.
Veel ernstiger is de vraag of je door overal te vertellen hoe je het makkelijk kunt doen niet de oorzaak kunt zijn van een onterechte zelfdoding. Dat wil zeggen dat iemand zich ombrengt door jouw geschrijf of gepraat die dat anders niet gedaan zou hebben. De overigens zeer gewetensvolle Nitschke heeft hier ook over nagedacht, maar komt niet verder dan de opmerking: ‘Je moet een balans vinden.’ Dat klinkt nogal onhandig, want je kunt natuurlijk niet 250 mooie overlijdens wegstrepen tegen één hartverscheurende zelfdoding. Ik zou echter niet durven zeggen dat dit risico ertoe moet leiden dat al deze initiatieven onmiddellijk verworpen moeten worden. De pil van Drion is er, en zoals met alles hier op aarde: er zitten een hoop rafels aan.